Τον τελευταίο καιρό βλέπουμε δικαστικές αποφάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας ή του Αρείου Πάγου, που μας κάνουν να απορούμε για το σκεπτικό με το οποίο εκδόθηκαν. Θα σταθώ κυρίως στην τελευταία απόφαση που έλαβε ο Άρειος Πάγος για τα δεδουλευμένα των εργαζομένων και έχει ως εξής «η καθυστέρηση καταβολής του μισθού δεν συνιστά βλαπτική μεταβολή των όρων της σύμβασης εργασίας». Δηλαδή, για να το πούμε με πιο απλά Ελληνικά, το να δουλεύεις και να πληρώνεσαι, όποτε μπορεί, θυμάται, έχει τη διάθεση ή περισσεύουν στον εργοδότη σου δεν συνιστά πρόβλημα. Μετά απ’ αυτό, το να δούμε και το «να δουλεύεις και να μην σε πληρώνουν, ούτε αυτό είναι πρόβλημα» δεν θα μας παραξενέψει και πολύ.
Απ’ τις λίγες γνώσεις που έχω, λόγω σπουδών πάνω στο εργατικό δίκαιο ξέρω ότι κάθε σύμβαση εργασίας έχει δύο αντισυμβαλλόμενα μέρη, τον εργοδότη και τον εργαζόμενο. Ως σύμβαση είναι αμφοτεροβαρής, δηλαδή παράγει δικαιώματα και υποχρεώσεις και στα δύο αντισυμβαλλόμενα μέρη. Ως όρος στις εργασιακές συμβάσεις περιγράφεται και το χρονικό διάστημα που θα καταβάλλεται η αντιμισθία του εργαζομένου (μήνας, εβδομάδα, δεκαπενθήμερο κλπ). Η καθυστέρηση καταβολής των δεδουλευμένων και δεν μιλάμε για καθυστέρηση μίας ή δύο ημερών, δεν συνιστά παραβίαση όρου της σύμβασης εργασίας; Άρα δεν τη μεταβάλει βλαπτικά εις βάρους του ενός αντισυμβαλλόμενου που είναι ο εργαζόμενος; Έχει υπογράψει ένας εργοδότης ένα χαρτί στο οποίο συμφωνεί να πληρώνει τον εργαζόμενό του ας πούμε κάθε μήνα και τελικά τον πληρώνει στους δύο, στους πέντε ή αυθαίρετα όποτε το επιλέξει αυτός. Αυτό δεν συνιστά παραβίαση της συμφωνίας του κατά την υπογραφή της σύμβασης από μέρους του ως εργοδότη; Η κοινή λογική λέει πως συνιστά μονομερή παραβίαση της εργασιακής σύμβασης από πλευράς της εργοδοσίας. Η λογική της απόφασης του Αρείου Πάγου τι λέει;
Αν το κράτος ως εργοδότης των δημοσίων λειτουργών δεν καταβάλει, ανά τακτά χρονικά διαστήματα τους μισθούς, ας πούμε, των δικαστών. Αυτοί τι θα κάνουν; Προφανώς θα απεργήσουν. Γιατί όμως να απεργήσουν, αφού οι ίδιοι πήραν απόφαση, ότι η καθυστέρηση δεδουλευμένων δεν είναι βλαπτική και δεν παραβιάζει τους όρους της σύμβασης εργασίας; Αν απεργήσουν προφανώς, μετά από αυτή τους την απόφαση, δεν θα έχουν ούτε νομικό, ούτε ηθικό έρεισμα.
Εκτός και αν οι αποφάσεις ισχύουν μόνο για τους υπόλοιπους ή έχουν ταξικό πρόσημο…. Δεν θα ήταν παράλογο να το ισχυριστεί κάποιος αυτό. Αντίθετα θα ήταν απολύτως λογικό, αφού με την ανωτέρω απόφαση ευνοείται πλήρως η εργοδοσία, που μπορεί, ίσως πολλές φορές και αυθαίρετα να καθυστερεί δεδουλευμένα των εργαζομένων, έχοντας πλέον και νομική κάλυψη. Ενώ από την άλλη ο εργαζόμενος έρχεται σε ακόμη ποιο δυσχερή θέση.
Υπάρχουν όμως και ακόμη δύο αποφάσεις, που ο κάθε πολίτης μπορεί να ισχυριστεί, ότι είναι καθαρά ταξικού χαρακτήρα.
Η μία αφορά τους συμβασιούχους της καθαριότητας στους Δήμους. Το ΣτΕ αποφάσισε, ότι η παράταση των συμβάσεών τους είναι αντισυνταγματική. Γιατί λοιπόν η εν λόγω απόφαση να μην θεωρηθεί ότι ευνοεί τους ιδιώτες, που θέλουν τα φιλέτα της καθαριότητας; Μιας και αρκετοί Δήμοι μπορεί να καταφύγουν στη λύση του ιδιώτη για να επιλύσουν το πρόβλημα της έλλειψης πλέον προσωπικού, που δημιουργεί αυτή η απόφαση.
Άλλη μια απόφαση του ΣτΕ είναι πως …είναι αντισυνταγματική η παράταση παραγραφής των αδικημάτων φοροδιαφυγής… ξέρετε οι γνωστές λίστες…!!! Εδώ τι να πει κανείς; Τι να πει ο πολίτης, που βλέπει να του κατάσχεται η περιουσία ακόμη και για μερικές εκατοντάδες ευρώ χρέος σε δημόσιο και ταμεία;
Ας επιστρέψουμε όμως στην απόφαση για τα δεδουλευμένα. Βγήκε η απόφαση, οκ αυτό είναι τετελεσμένο, αν όμως θέλουμε να μιλάμε για σωστή δικαιοσύνη, όπου η ζυγαριά της θεάς Θέμιδος δεν …θα παλαντζάρει, ας παρθεί και μία απόφαση που να λέει ότι, η καθυστέρηση στην καταβολή φόρων και εισφορών δεν είναι βλαπτική της σχέσης κράτους – πολίτη…! Προφανώς βέβαια και κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει ποτέ.
Σε μια Δημοκρατία πάντα οι αποφάσεις της τέταρτης (δικαστικής) εξουσίας είναι σεβαστές. Όμως δεν μπορεί να είναι στο απυρόβλητο της κριτικής του κάθε πολίτη, όταν μέσα απ’ αυτές ο πολίτης βλέπει να μην ευνοείται το σύνολο των πολιτών αυτής της χώρας, αλλά μόνο κάποιες συγκεκριμένες τάξεις.
Ως πολίτης της χώρας που γέννηση τη Δημοκρατία δεν θέλω να πιστέψω πως σ’ αυτή τη χώρα έχουμε ταξική δικαιοσύνη. Εύχομαι λοιπόν οι αποφάσεις της σιγά σιγά να αρχίσουν να διασκεδάζουν αυτόν τον προβληματισμό μου.
Γιάννης Δραπανιώτης