Κείμενο-Φωτογραφία: Τάσος Μπίρης

Η φωτογραφία όπως και κάθε μορφή τέχνης, είναι το πόνημα του "τρόπου",που βλέπει ο καλλιτέχνης - φωτογράφος τα πράγματα.

Ο φωτογράφος με την χρήση της φωτογραφικής μηχανής, γίνεται ένας δημιουργός μιας νέας πραγματικότητας, μιμούμενος τον Δημιουργό του κόσμου και η φωτογραφία του είναι το αποτέλεσμα των βιωμάτων του. Μας ανοίγει-δημιουργεί με τις επιλογές του, έναν νέο οπτικό δρόμο που ανακαλύπτει και θέλει να μας τον δείξει και ο θεατής καλείται να τον διαβεί.

Ένα χαοτικό σύστημα ο κόσμος γύρω μας, που όταν μπαίνει στο κάδρο με τις επιλογές μας, δημιουργείται αυτόματα μια νέα τάξη πραγμάτων, μια νέα ισορροπία, ένας νέος κόσμος, ο κόσμος μας.

Η φωτογραφία συνδέεται άμεσα με την αναπαράσταση. Το φωτογραφικό προιόν μας δηλώνει περίτρανα ότι το απεικονιζόμενο υπήρξε. Δίνει την ψευδαίσθηση της αντικειμενικής αναπαράστασης της πραγματικότητας, είναι όμως αυτό αλήθεια;

Ο Πλάτων, μέσω του Σωκράτη, προωθεί τη θεωρία ότι η τέχνη αποτελεί έναν καθρέφτη, ο οποίος αντανακλά όψεις του κόσμου. Ο καλλιτέχνης κατασκευάζει εικόνες (είδωλα) των πραγμάτων· όχι κάτι το πραγματικό αλλά κάτι που μοιάζει με το πραγματικό, χωρίς να είναι αυτό. Κατά συνέπεια, η καλλιτεχνική διαδικασία είναι μια διαδικασία μίμησης, μέσω της οποίας αναπαράγεται η όψη των πραγμάτων.

Ο καλλιτέχνης δημιουργεί έναν νέο κόσμο κτιστό, όπως είναι αυτός ο κόσμος γύρω μας, σε σχέση με τον πραγματικό. Οι καλλιτέχνες είναι παραγωγοί ψευδαίσθητων κόσμων και μιμούνται τον Αρχιτέκτονα του υλικού κόσμου που βιώνουμε. Ενός κόσμου που είναι μια παράσταση που κρύβει τον πραγματικό κόσμο. Ο φωτογράφος φαίνεται να γυρίζει με έναν καθρέπτη γύρω του και να απεικονίζει σε αντίγραφα μέρη του υλικού κόσμου, ο οποίος αποτελεί μέρος ή σκηνικό, του αόρατου πραγματικού κόσμου.

Μέσα από αυτήν την διαδικασία, ο καλλιτέχνης ενώ μοιάζει να ασχολείται με το φαίνεσθαι, στην πραγματικότητα διερευνά το είναι. Δεν μιμείται, δεν αναπαριστά, αλλά αναζητά και διερευνά τις αξίες του βιώματος. Οι τέχνες δεν λένε την αλήθεια, την αναζητούν.

Η φωτογραφία είναι μια πύλη που την διαβαίνει ο θεατής και από την οποία ξεκινάει μια διαδρομή όπου γίνεται κοινωνός των επιλογών του φωτογράφου. Με την θέαση της φωτογραφίας, βρίσκεται μέσα σε έναν νέο κόσμο, αυτόν που έφτιαξε ο φωτογράφος και που προσκαλεί τον θεατή να τον διεισδύσει όσο πιο βαθιά μπορεί. Τον καλεί να αισθανθεί, να κατανοήσει, να ανακαλύψει και τέλος να βιώσει αυτόν τον νέο κόσμο. Η διαδικασία μοιάζει με αυτήν της ίδιας της ζωής μας.

Γεννιόμαστε σε έναν κόσμο άγνωστο και αυτό που κάνουμε είναι να αισθανόμαστε, να κατανοούμε, να ανακαλύπτουμε και τέλος να βιώνουμε. Είναι η ίδια διαδικασία με το διάβασμα της φωτογραφίας ή μάλλον το αντίθετο. Το διάβασμα της φωτογραφίας θα πρέπει να μοιάζει με το διάβα μας στην ίδια την ζωή.

Όπως και στην ζωή παρότι ο κόσμος γύρω μας είναι για όλους ο ίδιος, ο καθένας βιώνει κάτι διαφορετικό. Το ίδιο λοιπόν ισχύει και στην φωτογραφία ή στο εκάστοτε έργο τέχνης. Ο θεατής βιώνει έναν άλλον κόσμο ανάλογα με τις ποιότητές του και τα δικά του βιώματα.

Σε κάθε περίπτωση το βίωμα είναι που αναζητούμε και όταν φωτογραφίζουμε, αλλά και όταν βλέπουμε μια φωτογραφία.

Και τελικά ξαναμπαίνει το ερώτημα είναι ο κόσμος πραγματικός και αντικειμενικός; ή μήπως αυτό που βλέπουμε και βιώνουμε είναι μια μορφή του που εμείς αντιληφθήκαμε; Φταίει ο δημιουργός του για αυτό που βιώνουμε ή εμείς με τον τρόπο που τον βιώνουμε; Οδηγός μας σε αυτήν την πορεία είναι οι Αισθήσεις μα πιο πολύ η Γνώση.

Η τέχνη είναι η εμπράγματη απόδειξη της πραγματικής τέχνης της ζωής, της Συμπαντικής τέχνης, σε αυτήν στην πραγματικότητα ασκούμαστε και όσο πιο πολύ γίνεται αυτό, τόσο πιο βαθιά βουτάμε στο μυστήριο, στην αυτογνωσία.

Είναι μύστης ο καλλιτέχνης, ή καλύτερα καλείτε να γίνει Μύστης.

Η κάθε φωτογραφία μας είναι ένα ταξίδι και εμείς οι ταξιδιώτες. Ας αναζητούμε πάντα την αξία αυτού του ταξιδιού, ας γευόμαστε την χαρά του κι ας βιώνουμε με την αίσθηση και την γνώση την πληρέστερη κατανόηση του κι ας διανύουμε όλη του την διαδρομή στο έπακρο.

πρώτη δημοσίευση: www.ifocus.gr