«Ο ποιητής είναι ένας προφήτης» γράφει ο Ρουμάνος μυθιστοριογράφος Βιργκίλ Γκεοργκίου στο βιβλίο του «25η Ώρα» (εκδ. Δ. Δαρέμα) που γράφτηκε μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και μας κρατάει συντροφιά σήμερα στην στήλη μας. Είναι προφήτης γιατί καλλιεργεί την αίσθηση της ενέργειας γύρω του, μπορεί να διαβλέπει πέρα από το παρόν και να ψυχανεμίζεται το μέλλον, διηθώντας το μέσα από την εμπειρία του. Κάποιοι θα το έλεγαν αυτό οξυδέρκεια, μα είναι κάτι βαθύτερο, τόσο που μας εντυπωσιάζει κάποιες φορές, όταν διαβάζουμε κείμενα που γράφτηκαν, μπορεί αιώνες πριν, αλλά μοιάζουν τόσο απελπιστικά επίκαιρα.

Σήμερα το απόσπασμα που θα αποτελέσει «Τροφή για σκέψη» είναι αφιερωμένο στην κοινωνία μας και στην πορεία μας ως ανθρώπινο γένος. Ας το χαρούμε χωρίς αναλύσεις.

«- Προαισθάνομαι το γεγονός (… )Η επανάσταση άρχισε κιόλας φίλε μου(… ) Ο κίνδυνος είναι παντού ο ίδιος (…)

-Και ποιος είναι ο μεγάλος κίνδυνος που μας φοβερίζει όλους; Ρώτησε ο εισαγγελέας

-Ο τεχνικός σκλάβος ! συνέχισε ο Τραϊάν (…) ο υπηρέτης που καθημερινά μας προσφέρει χίλιες δυο υπηρεσίες που πια δεν μπορούμε να κάνουμε δίχως αυτές. Αυτός μας σπρώχνει το αυτοκίνητο, μας δίνει το φως, μας ρίχνει νερό να πλενόμαστε, μας κάνει μασάζ, μας διηγείται ιστορίες για να μας διασκεδάζει όταν γυρίζουμε το κουμπί του ραδιοφώνου, χαράζει δρόμους και μετατοπίζει βουνά. (…) Ο τεχνικός σκλάβος είναι μια πραγματικότητα. Δεν μπορούμε να αρνηθούμε την ύπαρξή του.

-Δεν αρνιέμαι την ύπαρξή του ! απάντησε ο εισαγγελέας. Γιατί όμως να τον ονομάσουμε «τεχνικό σκλάβο». Πρόκειται μόνο για μια μηχανική δύναμη.

- Οι ανθρώπινοι σκλάβοι, οι σύντροφοι των τεχνικών σκλάβων της σύγχρονης κοινωνίας , έτσι ήταν κι αυτοί για τους Έλληνες και τους Ρωμαίους, μια τυφλή δύναμη, άψυχα πράγματα .

Μπορούσαν να πουληθούν, να αγοραστούν, να δωρηθούν , να σκοτωθούν. Η αξία τους μετριόταν μόνο από τη δύναμη των μπράτσων τους κι από την ικανότητα τους για δουλειά. Ακριβώς το ίδιο κριτήριο χρησιμοποιούμε και σήμερα για τον τεχνικό σκλάβο. (…) Μάλιστα, ο τεχνικός σκλάβος αποδείχτηκε πιο τακτικός και φτηνός από τον ανθρώπινο σκλάβο.(…) Γι αυτό και άρχισε να αντικαθιστά γρήγορα τον προκάτοχο του. (…) Έχει το ανυπολόγιστο πλεονέκτημα , αναφορικά με τον ανθρώπινο σύντροφό του να μην ακούει και να μην βλέπει τίποτα.(…) Ο τεχνικός σκλάβος παρουσιάζεται μόνο όταν τον φωνάξουμε. (…) Είναι τέλειοι υπηρέτες. Έχουν μάθει όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες και τις εκτελούν θαυμάσια. (…) Βλέπω να κινούνται γύρω μου όλοι αυτοί οι τεχνικοί σκλάβοι, πάντα έτοιμοι να με υπηρετήσουν. Η ζωή μου έχει το ρυθμό τους. Μου κρατάν συντροφιά περισσότερο από τα άλλα ζωντανά όντα. Νιώθω ακόμα πως είμαι έτοιμος να θυσιαστώ γι’ αυτούς.(… )

Στην σύγχρονη κοινωνία οι τεχνικοί σκλάβοι αντιπροσωπεύουν συντριπτική αριθμητική πλειοψηφία. Μέσα στα πλαίσια αυτής της κοινωνίας δρουν σύμφωνα με τους δικούς τους νόμους που διαφέρουν από τους ανθρώπινους. Και από αυτούς τους νόμους που κυβερνούν τους τεχνικούς σκλάβους θα αναφέρω μόνο τον αυτοματισμό, την ομοιομορφία, και την ανωνυμία. (…)

Μια κοινωνία όπου υπάρχουν μερικές δεκάδες δις τεχνικοί σκλάβοι και μόλις δύο δις άνθρωποι, ακόμη κι αν κυβερνούν οι τελευταίοι , θα έχει όλα τα χαρακτηριστικά της προλεταριακής πλειοψηφίας. (…) Οι άνθρωποι για να μπορούν να τους εξουσιάζουν αναγκάστηκαν να γνωρίσουν και να μιμηθούν τις συνήθειες και τους νόμους τους. Το κάθε αφεντικό είναι υποχρεωμένο να γνωρίζει τις συνήθειες και τη γλώσσα των υπαλλήλων του για να μπορεί κάπως να τους κυβερνάει. Σχεδόν πάντα, όταν ο κατακτητής υπολείπεται αριθμητικά, υιοθετεί τις συνήθειες και τη γλώσσα του κατεχόμενου λαού, γιατί τούτο τον διευκολύνει και τον συμφέρει. Και το κάνει αυτό μόλο που είναι ο κατακτητής και ο παντοδύναμος εξουσιαστής. Η ίδια διαδικασία γίνεται και στην κοινωνία μας μόλο που δεν θέλουμε να το αναγνωρίσουμε. Μαθαίνουμε τη γλώσσα και τον τρόπο ομιλίας των σκλάβων για να τους κυβερνάμε καλύτερα και έτσι σιγά σιγά, χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε, απαρνιόμαστε τις ανθρώπινες ιδιότητές μας, τους νόμους που μας χαρακτηρίζουν. Χάνουμε την ανθρωπιά μας και υιοθετούμε το ύφος της ζωής των τεχνικών μας σκλάβων. Και το πρώτο σύμπτωμα αυτής της ανθρωποποίησης είναι το πόσο καταφρονούμε τον άνθρωπο.(…) Κι εδώ αρχίζει το δράμα. Τα ανθρώπινα πλάσματα είναι αναγκασμένα να ζουν και να φέρονται σύμφωνα με τεχνικούς νόμους, ξένους προς τους ανθρώπινους. Όσο δεν σέβονται τους νόμους της μηχανής, που έγιναν κάτι σαν τους κοινωνικούς νόμους , τιμωρούνται. Το ανθρώπινο πλάσμα, που αποτελεί μειοψηφία, γίνεται με τον καιρό προλεταριακή μειοψηφία. Αποκλείεται από την κοινωνία όπου ανήκει κι όπου δεν μπορεί πια να ενσωματωθεί δίχως να παρατήσει την ανθρώπινη υπόστασή του. Έτσι γεννιέται γι’ αυτό ένα αίσθημα κατωτερότητας , η επιθυμία να μιμηθεί τη μηχανή και να απαρνηθεί τους ειδικά ανθρώπινους χαρακτήρες που τον κρατούν απομακρυσμένο από το κέντρα της κοινωνικής δραστηριότητας. Κι αυτή η αργή αποσύνθεση μετασχηματίζει το ανθρώπινο πλάσμα κάνοντας το να παρατήσει τα συναισθήματά του, τις κοινωνικές του σχέσεις , ώσπου να τις περιορίσει σε κάτι το ταξινομημένο, το ακριβές, και το αυτοματικό, τις ίδιες σχέσεις που δένουν ένα εξάρτημα της μηχανής με το άλλο. (…) Τα ανθρώπινα πλάσματα γίνονται οι παπαγάλοι των τεχνικών σκλάβων

- Πράγμα που σημαίνει πως μετασχηματιζόμαστε σε ανθρώπους-μηχανές? ρώτησε ο εισαγγελέας και διατηρούσε τον ίδιο περιγελαστικό τόνο

-Ακριβώς σε αυτό το σημείο ξεσπάει το δράμα. Δεν μπορούμε να μετασχηματιστούμε σε μηχανές. Η σύγκρουση ανάμεσα σε δυο πραγματικότητες την τεχνική και την ανθρώπινη έγινε.

Οι τεχνικοί σκλάβοι θα κερδίσουν τον πόλεμο. Και ‘μείς τα ανθρώπινα πλάσματα θα γίνουμε οι προλετάριοι μιας κοινωνίας οργανωμένης σύμφωνα με τις ανάγκες και τη μόρφωση της πλειοψηφίας των πολιτών , δηλαδή των τεχνικών πολιτών. Οι άνθρωποι δεν θα μπορούν να ζουν σε κοινωνία διατηρώντας τον ανθρώπινο χαρακτήρα τους, θα τους θεωρούν όλους για ίσους, ομοιόμορφους και θα τους φέρνονται με τους ίδιους νόμους που εφαρμόζονται στους τεχνικούς σκλάβους , δίχως να μπορεί να γίνει καμία παραχώρηση στην ανθρώπινη φύση τους. Το άτομο δεν θα έχει πια κανένα δικαίωμα στη ζωή. Θα του φέρονται σαν να ΄ναι πιστόνι ή κάποιο εξάρτημα της μηχανής και θα γίνει το περγέλιο όλων αν θέλει σώνει και καλά να ζήσει σαν ανθρώπινο άτομο. (…) Ποτέ ακόμα ο άνθρωπος δεν καταφρονιόταν τόσο πολύ. Η ανθρώπινη θυσία ούτε καν είναι άξια να μνημονεύεται . Είναι κάτι το κοινότυπο. Η ανθρώπινη ζωή έχει μόνο αξία ως πηγή ενέργειας. (…)

-Και πότε θα αρχίσει η επανάσταση που είσαι προφήτης της; Ρώτησε ο εισαγγελέας

- Άρχισε κιόλας, είπε ο Τραϊάν. Και θα πάρουμε μέρος στην εξέλιξή της… Ο άνθρωπος θα αλυσοδεθεί από την τεχνική για πολλά χρόνια. Δεν θα πεθάνει όμως στις αλυσίδες. Η τεχνική κοινωνία μπορεί να δημιουργήσει πνεύμα. Και δίχως πνεύμα δεν υπάρχει ιδιοφυία. Μια κοινωνία που αποστερήθηκε τους ιδιοφυείς προορίζεται για αφανισμό. Η τεχνική κοινωνία και αυτή όμοια θα εξολοθρευτεί. Κι αυτή την κατάρρευση της τεχνικής κοινωνίας θα την ακολουθήσει η αναγέννηση των ανθρώπινων και πνευματικών αξιών.»

Είμαστε ακόμη στην 25η ώρα ή κάνουμε προσπάθεια να περάσουμε πια στην 26η ;

Καλή σας εβδομάδα!